فرورتیشآنلاین: در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و در حالیکه جنگ روسیه و اوکراین همچنان ادامه دارد، ناتو با چالشهای قابل توجهی دست و پنجه نرم میکند.
انتظار میرود مارک روته هلندی در ماه اکتبر به عنوان دبیر کل جدید این پیمان کار خود را آغاز کند. اما چالشهای پیش روی ناتو با دبیر کل جدید چه خواهد بود؟
بازگشت احتمالی ترامپ
بازگشت احتمالی دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا به کاخ سفید پس از انتخابات نوامبر، یکی از اصلیترین چالشهای پیش روی این پیمان است. ترامپ در دوره نخست ریاست جمهوری خود تهدید کرد آمریکا از متحدانی که به اندازه کافی در ناتو هزینه نمیکنند محافظت نخواهد کرد.
در آن دوران، ینس استولتنبرگ، رئیس مستعفی ناتو، عامل جلوگیری از بحران بزرگی بود که میتوانست به ایجاد شکافی بزرگ در این ائتلاف منجر شود. در صورت انتخاب ترامپ، روته به تمام مهارتهای دیپلماتیکی که در طول بیش از ۱۳ سال حضور در راس قدرت در هلند به دست آورده ، نیاز خواهد داشت تا از تضعیف نقش واشنگتن جلوگیری کند.
حمایت از اوکراین
در حالی که تهدید ترامپ ممکن است محقق نشود، یک واقعیت اجتناب ناپذیر وضعیت در میدان نبرد در اوکراین خواهد بود.
کشورهای ناتو به رهبری ایالات متحده ۹۹ درصد از کمکهای نظامی خارجی به اوکراین را ارائه کردهاند که به مقاومت نیروهای کییف در نبرد با روسیه کمک کرده است.
از آنجایی که چشماندازی برای پایان جنگ دیده نمیشود، روته نقشی کلیدی در متحد کردن حامیان کییف خواهد داشت تا اطمینان حاصل شود که حمایتها از اوکراین ادامه خواهد داشت.
در نشست سران ناتو در واشنگتن قرار است نقش بیشتری در هماهنگی تحویل تسلیحات داده شود و از کشورها خواسته خواهد شد که تعهد بلندمدت در حمایت از اوکراین ارائه دهند.
کییف همچنان اصرار دارد که به عضویت ناتو بپیوندد اما این مسیر چندان هموار به نظر نمیرسد. روسیه بارها تهدید کرده به چنین اقدامی واکنش جدی نشان خواهد داد. ایالات متحده و آلمان هم فعلا با این ایده موافق نیستند اما به نظر میرسد فشارها برای حضور اوکراین در ناتو طی سالهای آینده افزایش یابد.
ایجاد توازن بین انتظارات از اوکراین در برابر بیمیلی متحدان پیشرو یک وظیفه اصلی است که بر دوش دبیر کل سنگینی خواهد کرد.
مبارزه با روسیه
صرف نظر از اینکه جنگ در اوکراین چگونه به پایان میرسد، متحدان ناتو میگویند احتمالا در دهههای آینده با تهدیدهای جدیتری از سوی روسیه رو به رو خواهند شد.
سال گذشته، ناتو جامعترین طرحهای دفاعی خود را پس از پایان جنگ سرد، با هدف توقف هرگونه حمله احتمالی از سوی مسکو، امضا کرد.
در حالی که مقامات اصرار دارند که مجموع قدرت ناتو در حال حاضر میتواند ارتش روسیه را که در جنگ اوکراین تضعیف شده شکست دهد، باید به خاطر داشت که کرملین در حال حاضر به دنبال بازسازی نیروهای خود است.
وظیفه اصلی روته تلاش برای اطمینان از آمادگی ناتو است. آنهم در شرایطی که اطمینان حاصل شود تنشها به یک درگیری هستهای احتمالی با روسیه سرایت نخواهد کرد.
برخی از اعضای ناتو تخمین میزنند که روسیه میتواند برای یک جنگ احتمالی با این ائتلاف نظامی ظرف یک دهه آینده آماده شود. این به کشورهای ناتو فرصتی میدهد تا شکافهای موجود در تسلیحات و پرسنل کلیدی را که برای اجرای طرحهای جدید نیاز دارند، پر کنند.
در صدر فهرست، پدافند هوایی، موشکهای دوربردتر، و اطمینان از وجود ذخایر اساسی مانند گلولههای توپخانه است.
موضوعات مالی
برای تامین و اجرای همه آنچه گفته شد به پول و منابع مالی نیاز خواهد بود. یک دهه پس از اینکه ناتو هدفی را برای متحدان خود تعیین کرد که دو درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف صنایع دفاعی کنند هنوز بسیاری از کشورها به این مرز نرسیدهاند.
رئیس جدید ناتو باید کشورهای عضو را متقاعد سازد تا به این هدف دست یابند. هماکنون درخواستهایی برای ائتلاف وجود دارد که حتی فراتر رفته و خواستار افزایش هزینههای نظامی بالاتر از دو درصد کنونی است.
این یکی از اصلیترین چالشهای پیشروی روته خواهد بود.
تهدید چین
ناگفته پیداست که ناتو باید با تهدید فزاینده چین نیز رو به رو شود، رقیب قدرتمندی که روز به روز به خطری جدیتری برای این ائتلاف تبدیل میشود.
در حالی که ائتلاف در معاهده تأسیس خود به منطقه یورو آتلانتیک متعهد است، واشنگتن به طور فزاینده ای متحدان را تحت فشار قرار داده تا به خطرات ناشی از پکن توجه بیشتری داشته باشند.
مشارکت رو به رشد چین با روسیه این تهدید را در ذهن بسیاری از متحدان اروپایی ایجاد کرده و مجموعه اینها موجب شده تا روابط اعضای ناتو با کشورهایی چون ژاپن، کره جنوبی و استرالیا تقویت شود.
اما برخی به ویژه فرانسه همچنان نگران منحرف کردن توجه ناتو از صحنه اصلی خود هستند و رئیس جدید ناتو باید یک اقدام متعادل کننده دقیق برای این منظور انجام دهد.