فرورتیش‌آنلاین: رئیس سازمان نقشه‌برداری کشور متوسط نرخ فرونشست ایران را پنج برابر میانگین جهانی عنوان کرد و گفت: اکنون نرخ متوسط جهانی فرونشست زمین اگر سه سانتی متر باشد، متوسط در ایران به ۱۵ سانتی‌متر می‌رسد.
علی جاویدانه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا افزود: در میان حوادث طبیعی، اتفاقاتی مانند سیل و زلزله در یک لحظه رخ می‌دهند تاثیر می‌گذارند و تمام می‌شوند، اما در مورد بحرانی مانند فرونشست صحبت از کاهش چند سانتی‌متری سطح وسیعی از آب‌های زیر زمینی در سال است و این رقم تاثیر خود را نشان نمی‌دهد.
او یادآورشد: مهم‌ترین علت فرونشست برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی است و در صورت وقوع غیرقابل جبران محسوب می‌شود و حتی به گفته زمین‌شناسان دوره بازیابی آن به ۱۰ ها هزار سال می‌رسد.
جاویدانه اظهار داشت: گاه نرخ فرونشست کاهش پیدا می‌کند چون به تدریج خاک تحول خود را از دست می‌دهد تا تمام شود که خود الزاما اتفاق خوبی نیست و غیر قابل جبران است.
رئیس سازمان نقشه‌برداری کشور با بیان این که این سازمان وظیفه مستندسازی عرصه و پایش هندسی کشور را بر عهده دارد، گفت: در همین راستا، این سازمان شبکه‌های مبنای ترازیابی را طی سال‌های مختلف توسعه داد و اوایل دهه ۸۰ با مقایسه این شبکه‌ها، نخستین‌بار نمودهای فرونشست مشاهده شد.
او خاطرنشان کرد: به روش‌های مختلف فرونشست پایش شد و به تازگی نیز با استفاده از تکنیک تداخل سنجی راداری و استفاده از تصاویر سال، کل کشور پایش و آخرین وضعیت فرونشست تمامی مناطق در کشور شناسایی شد.
جاویدانه ادامه داد: نتایج کارها و مطالعات را به صورت طبقه‌بندی شده به همه دستگاه‌ها ارائه کردیم اما آنچه که مهم است باید به فرونشست یکپارچه پرداخته شود، اکنون این مساله در هیات دولت در قالب کارگروه سازگاری با کم آبی مطرح می‌شود، این کار گروه به علت فرونشست می‌پردازد.
رئیس سازمان نقشه‌برداری کشور تاکید کرد: خود فرونشست علت یک سری مشکلات دیگری مانند تحت تاثیر قرار دادن خطوط مترو و فضاهای مسکونی است از همین رو باید به آن توجه جدی شود.
او با تاکید بر این که فرونشست موضوع حاد و خطرناکی است، تصریح کرد: دوره بازیابی این بحران طولانی است، از همین رو نباید اجازه دهیم که اتفاق بیفتد.
جاویدانه گفت: فرونشست در همه جای دنیا وجود دارد اما آنچه که ایران را خاص می‌کند این است که نرخ میانگین آن پنج برابر متوسط جهان است. اکنون نرخ متوسط جهانی اگر ۳ سانتی‌متر باشد، متوسط ایران به ۱۵ سانتی‌متر می‌رسد.
رئیس سازمان نقشه برداری کشور اضافه کرد: در ایران تمامی استان های کشور به نحوی درگیر هستند، از ۳۱ استان ۳۰ استان درگیر فرونشست با شدت و ضعف و در پهنه‌های مختلف است.اقدامی که انجام دادیم حسب وظیفه این نقشه جامع فرونشست با استفاده از آخرین تکنیک‌های دنیا تهیه و با توجه به محتوای اطلاعاتی که دارد برای دستگاه‌های مختلف ملی و استانی ارسال شد.
جاویدانه افزود: عمده‌ترین علت فرونشست استخراج آب‌های زیرزمینی و در مناطقی که آب‌های عمیق بیشتر است شرایط خاص‌تر محسوب می‌شود از همین رو اکنون بیشترین نرخ فرونشست را در کرمان داریم اما از سوی دیگر پهنه‌های گسترده‌تری نیز مانند آنچه که در گلستان و خوزستان رخ داده وجود دارد.
مساله‌ای که برخی فرونشست ها را خاص می‌کند، نزدیک شدن به نواحی شهری است؛ در هر بخشی به نحوی نمود دارد و برای کشور خطرساز است و به خصوص اگر در نزدیک نواحی شهری باشد یا تغییر نرخ در یک محدوده اتفاق بیفتد مانند آنچه که در اتوبان آزادگان تهران رخ داد.
او با اشاره به آخرین وضعیت تهران در زمینه فرونشست اظهار کرد: سمت جنوب غرب استان تهران و در دشت شهریار کاملا درگیر است و بخشی از جنوب غرب شهر تهران و برخی خطوط مترو را هم تحت تاثیر قرار داده است.
یکی از مسائلی که در اثر برداشت بی‌رویه آب زیرزمینی رخ می‌دهد، فرونشست زمین است.
نشست زمین در آبخوان‌های محصور و نیمه‌محصور که از مواد آبرفتی تحکیم نشده یا نیمه تحکیم شده تشکیل یافته باشند بیشتر دیده می‌شود.
در اثر برداشت آب زیرزمینی و بیرون آمدن آب از منافذ امکان متراکم شدن مواد تا عمق ۳۰۰ متر فراهم می‌شود و هرچه بیشتر برداشت شود، تراکم مواد بیشتر خواهد بود.
نشست زمین باعث ایجاد شکاف‌های عمیق در سطح زمین، کج شدن لوله‌های چاه، خرابی ساختمان‌ها و لوله‌زایی چاه‌ها می‌گردد. لوله‌زایی به پدیده‌ای گفته می‌شود که در آن به دلیل نشست زمین قسمتی از لوله چاه به خارج از سطح زمین رانده می‌شود.
