فرورتیشآنلاین: دیوارهای محلههای فقیرنشین هائیتی که بر آنها حکومت میکند، او را شبیه به ارنستو چه گوارا، چریک آرژانتینی، نشان میدهند. او در مصاحبههایش خود را به عنوان رابین هود خدا ترس کارائیب جا میزند و از مبارزان آزادی و شورشیان از جمله فیدل کاسترو، توماس سانکارا و مالکوم ایکس تجلیل میکند.
جیمی شریزیه، رئیس گروه گانگسترهای هائیتی، زمانی که سال گذشته با جان لی اندرسون، روزنامهنگار نیویورکر دیدار کرد، به او گفت: «من مارتین لوتر کینگ را هم دوست دارم ما او از مبارزه با اسلحه خوشش نمیآمد، و من با اسلحه مبارزه میکنم.»
قیام خیرهکننده رهبری شده توسط گانگسترها علیه دولت هائیتی، شریزیه، یک گانگستر ۴۷ ساله عیاش و تفنگ به دست را به تیتر یک خبرهای بینالمللی تبدیل کرده است – جایگاهی که به نظر میرسد تاریخ نشان میدهد او از آن لذت میبرد.
این یاغی هائیتی در پنج سال گذشته که به عنوان سخنگوی اصلی قیام گروهها علیه آریل هنری، نخست وزیر ظهور کرده است، از تعدادی از خبرنگاران خارجی در قلمرو گانگستری خود استقبال کرد تا از آنچه او مبارزه نجیبانه – هرچند خونین – خود برای دفاع از مردم فقیر گرسنه شهری کشورش مینامد دفاع کند.
شریزیه سال گذشته در حالی که بیرون از خانهای پر از گلوله نشسته بود به آسوشیتدپرس گفت: «من دزد نیستم. من در آدمربایی دخالت ندارم. من متجاوز نیستم. من فقط یک مبارزه اجتماعی را انجام میدهم.»
شریزیه در گفتوگویی در سال ۲۰۲۲ با وایس، ارتش به هم ریخته خود را «یک ساختار و نیروی اجتماعی-سیاسی که از طرف آسیبپذیران مبارزه میکند» نامید.
کارشناسان میگویند حقیقت در مورد شریزیه – که بیشتر با نام ساده بابیکو (باربیکیو) شناخته میشود – بسیار پیچیدهتر و زنندهتر است.
شریزیه که در دهه ۱۳۵۰ در دوران حکومت وحشیانه و فاسد بیبی داک دووالیه به دنیا آمد، پیش از این گفته بود که یکی از هشت خواهر و برادر بوده و پدرش را در پنج سالگی از دست داده است. او به همراه مادری که در خیابانها مرغ سرخ شده میفروخت، در دلماس، یکی از جوامع فرسوده پورتو پرنس که اکنون او اداره میکند، بزرگ شد.
طبق گفتههای شریزیه، لقب باربیکیو به دلیل شغل مادرش بود، اگرچه بسیاری ادعا میکنند که دلیل واقعی این لقب عادت او به سوزاندن قربانیانش بوده است.
شریزیه پیش از این که خود را به عنوان با نفوذترین رهبر گروههای گانگستری در هائیتی معرفی کند، عضو پلیس ملی این کشور بود. او برای یگان حفظ نظم (UDMO)، یک گروه ضد شورش که اعضای آن متهم به شلیک گلوله به معترضان و کشتن آنها شدهاند، کار میکرد.
شعار پلیس هائیتی «حمایت و خدمت» است، اما به نظر میرسد شریزیه به این ارزشها پایبند نبوده است.
او در سال ۲۰۱۸ به دلیل مشارکت ادعایی در جنایات متعدد، از جمله کشتار وحشتناک آن سال در محله فقیرنشین به نام لا سالین که در آن ۷۱ نفر کشته شدند، هفت زن مورد تجاوز قرار گرفتند و ۴۰۰ خانه به آتش کشیده شد، از نیروی پلیس اخراج شد.
شریزیه، که رهبری ائتلافی از گانگسترها به نام «خانواده و متحدان G۹» را برعهده دارد، هر گونه تخلفی را انکار کرده است. اما این افسر سابق پلیس به دلیل جنایات ادعایی خود توسط آمریکا و سازمان ملل تحریم شده است. G۹ کنترل برخی از بزرگترین زاغه نشینهای پورتو پرنس و مهم ترین جاده ها را در دست دارد و به شریزیه اجازه میدهد تا در چندین نوبت کشور را با قطع کردن منابع سوخت و تعطیلی مدارس و بیمارستانها فلج کند.
لوئی-هانری مارس، مدیر سازمان غیرانتفاعی هائیتی «لاکو لاپه»، گفت: «او یک تاجر جنایتکار است.»
مارس افزود: «در سال ۲۰۲۰ من و سایر کنشگران صلح برای درخواست توقف حملات او به محله بل ایر [در پورتو پرنس] به دیدن او رفتیم و او چند قول داد، اما او همچنان به آتش زدن خانههای مردم ادامه داد. او گوش میکند، اما در نهایت کاری را انجام میدهد که به نفع اوست.»
مارس در صحبت با فایننشال تایمز، گانگستر را با یک آتشفشان مقایسه کرد که دائماً در حال فوران است: «او کاریزما دارد، متفکر است، اما فردی خشن هم است.»
مانند بسیاری از روسای جنایتکار هائیتی، شریزیه هم فردی با ارتباطات سیاسی سطح بالا است. شایعه شده بود که او با ژوونل موئیز، رئیس جمهور سابق، که ترور او در سال ۲۰۲۱ زمینهساز هرج و مرج فعلی شد، نزدیک بوده است.
برخی بر این باورند که شریزیه خود جاه طلبیهای سیاسی دارد.
استوارت رمزی، خبرنگار اسکای نیوز، پس از دیدارشان در سال ۲۰۲۳ نوشت: «باربیکیو فردی جذاب و واقعاً یک سیاستمدار طبیعی است… وقتی او را ملاقات کردم، بلافاصله متوجه شدم او نیرویی است که باید رویش حساب کرد.»
او ادامه داد: «او خود را انقلابیای میداند که علیه فساد تاریک دولت و تجار الیگارشی مبارزه میکند، اما اشتباه نکنید، او یک گانگستر تمام عیار است.»
دیگو دا رین، متخصص هائیتی در گروه بینالمللی بحران، گفت که تلاش شریزیه برای به تصویر کشیدن خود به عنوان قهرمان دلسوز اما قاطع محلههای فقیرنشین کاملاً بیاساس نبوده است: «او در روز مادر به زن ها هدیه می دهد. او به خانواده هایی که توانایی فرستادن فرزندانشان به مدرسه را ندارند، پول می دهد. اما مردم می دانند که او همچنین یکی از افراد اصلی مسئول کابوسی است که در آن زندگی میکنند.»
این کابوس پس از آنکه شریزیه اعلام کرد رهبری حمله گسترده گانگسترها علیه دولت هنری را بر عهده دارد و به افراد مسلح خود دستور داد برای ایجاد هرج و مرج به خیابان ها بروند، در هفته گذشته به اوج جدیدی رسید. از زمان آغاز حملات در ۲۹ فوریه، جنایتکاران دهها فروشگاه و کلانتری را به آتش کشیدهاند، فرودگاه بین المللی را مجبور به تعطیلی کردهاند، هزاران مجرم سرسخت را از زندان آزاد کرده اند و بندر را به محاصره درآوردهاند.
یورونیوز